Friday, February 20, 2009

Leng Khawthawng

Kulkhut chhuahsan hlân ngawt hi tunlai chu ka rilruah a cheng tlat mai a. A mihring chengte leh a Khua a hi ka ning thawkhat niin ka hre ber mai - Kawng chep lutuk leh motor ri bengchheng lutuk hian ka ngaihtuahna te hi a tibuai pha hial emawni ka ti deuh rum rum thin. Nupui-fanau ka neihna Khua mah nise min han hipna tak tak hi a nei ngailo ti mai teh ang. Sawrkar hnathawk tân lek phei chuan a ninawm lehzualin ka hria - Engkim mai hi a kal loh dân tur ang hlir hian a kal roh a, thil engmah hi a awlsam zawng leh midang ten antih ang hian a kal tak tak thei meuhlo ani berin ka hria.

Boruak thianghlim leh hmun reh deuh hleka awm ve huntur thlahlel taka thlir hi ka titheih awmchhun chu a ni mai. Arsi pe un thei khawpa zân boruak thiang kek kawk hmuh lohna pawh a rei thawkhat tawh alawm le. Phairam , châkkhai leh eng ilo lam nana nuamzawk fe hian, ka ngaihna hi nitin mai in a bo tial tial in ka hria. Kei chauh emaw ka tih laiin kan Nu pawn a lo ning thawkhat tawh hle hi a lo nia. Tichuan Kulkhut khaw pawnah kan chhungkua in, pan lam nei lemlo in, kan chhuak ve ta rawih a.

Mahse vanneihthlâk takin thui pawh kan tlân hmain he khaw tetakte hi kan va pawh hlauh mai a. A khua tawntir ah thingpui dawr chhe fâ, luite kam chunga ding, hi a lo awm vân a. Mahse eitur kan zawh in samosa, helama singra antih bâk englem anlo zuar lo lehnghala - Chupawh chu minit 15 a la ang an la tizhui avangin kan kalsan ta a. Pawnlam mi an rawn luh khât dawn vei nen an hlawklo ngawt ang. An eizawna ber chu thlai chin - Bawkbawn, leh Balhla - leh ran vulh - Bawng, Lawi, leh Kel - hi a lo ni a.

Han sawithui teh duahtur chu a awm lo khawp mai. A hmun a thawven em avangin min ti harh sawng sawngin tih bâk chu. Hemi bâkah hian an la thingtlâng deuha an nunzia leh nundan a awhawm hlein ka hre leh bawk. Kan hawg lam chu kan ipik rei tawh bawka hnar atanga saihlit lâk chhuah antih ang vel niin kan inhria.


An Khaw Luhna

Thingpui Dawr chu
Huan - Bawkbawn an ching mek

Bawng/Lawi In - Buhpawl pawh an tiang urh

Khawchhung - Ha hipa han sawitur a awmlo

Friday, February 06, 2009

Sahuan ah Ka Kal

Laina hnaite Kulkhut an rawn chuankai tawh hi chuan Victoria Memorial leh Alipore Zoo tlawh ziah hi, helama kan thil tihpui te zingah chuan , matheilo a awm ngei ngei tura ngaihruat nghal a ni mai. Vawi engzat chiah nge kan tlawh tawh hlawm ang aw !!! Hun thawl tak an neih phei hi chuan Birla Planetarium, Science City, NICCO Park, leh Aquatica te hi kal a ngai leh bawka - Thawmhnaw lampang leipui chu thu hran. A hmuna chenchilh tân chuan ninawm lamah a kal zawh mah, mahse an hmuhve châk em em han fanpui vel hi a nuamin thil hlawhtling tak tihpui angah a inngaih theih hlauh bawk si. Tour guide ah hian tang ila kan hnehsawh tawh viau in a rinawm.

Hmanni deuh hlek khân Victoria Memorial, Alipore Zoo, leh Aquatica ah kan leng khawthawng leha. A hmasa leh a hnuhnung ber te hi chu a ropui e tih leh a nuam e tih bâk han sawithui lehtur dang em em ka hrelo. Mahse a laita ber khi ngaihtuahna a tithui duh khawpin ka hria. Khawvela mifing hmasa - Mesopotamia, Egypt, leh China - rama awmte khân sahuan angreng deuh annei tawha ziak a ni ngei e. Amaherawhchu Zoo, Zoological Gardens lamtawina, diktak lo pianchhuahna chu London Zoo, 1828 a an din atang khân ziak lan a ni thung. Antum ber pawh tourist hmuh nan, intihhlim nan, ramsa humhalh nan leh inthlahchhawn tir nan, leh inzir nan te ani.

Ka thil han hmuhte ngaihtuah kirin ramsa humhalhna leh inthlahchhawn tih lampangah chuan an hlawhtling lo hlein ka hria. Lehlamah chuan mipui pungkhawm tân chuan hmuhnawm pakhat chu a tling ve khawp mai, tam lah kan tamin tawt pawh kan tawt khawp mai. Mahse a chhungah ramsa zawng zawng te kha TV a kan thlir thinte nena han khaikhin chuan an zuai tlatin ka hria. Jail tâng leh Drugs ching ho nunkham tawh ang hrimin an nguaiin an dawldâng (Hrisel lo) tlat - English tawngkama Zombie antih ang deuh vek kha anni tlângpui. Han inthlahchhawn tir ta ngatin an chhenna thin diktak ah chhuahchhin se chuan kâr khat pawh an daih turah ka ngai hlawmlo. Heihi humhalhna anga kan ngai anih chuan kan kawng lo zawh tawh sa hi let lehin, a bul atanga kan tan that leh a ngaiin ka ring.

Kan nihna hi inthlakthleng se, keini hian tuna an chan ang hi han chang ve ni ngat ila chuan kan râk chel chul ang mawle. Khamkhawp chaw kan hmulo anga - kan duhzawng ei chu khawilam - anni ang hian tuarchhel takin reitak chu kan damin ka ring hauh lo mai. Kristian naupang hlabu a ," Mihring chauh lo chu zirtir an ngailo" tih kha thil dik chu a lo nih hi le - Ramsa te chuan an mahni duhtawk bâk engmah an khawih lo a, mahse keini mihring bawk hian thil reng reng hi kan duhâm leh rilru chhiat vang hian kan tichingpen leh thin. A pawiber zawk chu hmun chungnung ber changtu kan nih avanga thil kalsual tawh sa pawh lehlam kan hawisan duh tlat hi a ni.An chenna te tichhe loin an awmdân ngaite hian awmtir ila humhalh chu kan ni mai in ka hria.

A pul dawn niberin ka hria
An ân vak hian an inhrosa an ti
Sangha a vân hmel khawp mai
An puar nge an chau aw

Engtak ngaihtuah ang maw