Guite Road-ah Sumo in ka zin

Chhungkua mamawhna avanga Manipur ka zuk chhuk zawk chu kir hun tur a chian theih lawk loh avangin thlawhna ticket ka chang lo hlauh a. Chawlh a tawp dawn bawk si avangin loh theih lovin Sumo-a Guite Road zawh a ngai ta tlat maia, chu pawh YMA seat ka changpha tawk ani. Feet 3 vela sang thuamhnaw a chunga intiang ur chungin, leh Burma Ar sualhuai pahnih nen, zing dar 6:30 bawr velah kan chhuak thei hram a. Khawchhung la la ah chuan Diesel thun a han ngai nghal pang a (A hma a lo tihfel dim diam tawh awm). 

Lamka khaw daifem ah IRB leh BSF hoin min lo tihdin chu paltlangin la hmuh ngailoh Khuga Dam, Singngat leh Zezaw khua te kan tlanpel par par a. Kan driver Haopu Haokip-a hnenah zan dar 10 vela Aizawl a ban hman chuan Cheng 100 pek kan tiam nghe nghe a. Kawng biboh zet a lir phei bap bap zelin dar 11 bawr velah Paite khua Tuima(jang) ah chhunchaw fak turin kan ding ta a. Zogam Hotel neitunu chuan, "Bang na daih e - Bawngsa, Aksa, Vawksa, le(h) Uisa?" tiin min rawn zawtkual nghal zung zunga. Vawksa lam e ti lo chuan Sihzo (Sihneh) buhpawk chu tui kan ti tlat pek a. Kan tluang bawka a phurawm zel e, Aizawl pawh kms 250 chauh ani tawh.

ZRA ho hmunpui Sontal khua ah Cheng 250 pein kawng laka lo intihdin tawpber na chu kan pelfel ta a (Hemi hma hian Sipai hovin vawi 4 ngawt min lo check tawh bawk). Hmalamah Manipur khaw tawp ber Sinzawl chauh a awm ta, mahse le a khaw thlen hma km 7 velah hun vawng dik dawn hlea inngaihtuah lai tak chuan motor ke hnunglam chu an puak ta pawp maia!! Thadou tawnga C. Vansanga hla lehlin, "Rose pah namtui ...Lungsetna rose pah namtui" kan ngaihthlak vang tepawh ani mahna le?

Awlsamte a siam maitur anih avangin kawngsirah chuan kan lo zi mar ar ar hlawm a. Haopu an a rawn phurh tel ve Jack chu hmantlakloh ani tih kan han hre ta a? Hydraulic a nih avangin hmeichheho shampoo khawnkhawm chu tuia tiphuan suah in kan han thun ta rawih a, mahse a washer a chiankuan lo lehzel si avangin kawngdang kan han ngaihtuah khawm leh ta hlawm a. Kawl a tla dawn tawh ruai si a chauhthubarawh-ah thingtuma do kan rawt ta a, mipa 7 lai kan awm avangin kan han tang tak tak chu a lo kang duh nangang mai, lungtum tahtawlh zelin a ke chu kan thlak thei ta mai a. Amaherawhchu, engvang tehkher emawni a ke thlakna chu re-threading tawh hnu, rinawmloh zet leh thep lek lek hi a lo ni a!!

Khua kan hnaih tawh avangin tlan zel zai kan rawt ta ringawta, mahse le a ke chang chu buaipui ngai a lo ni awkawng lo mai. A Main Spring chu a lo dawk pir vu niin, han chhutluhna maitur Tuboh ken nachang a lo hre lova? Lungtum a reife kan inchhut chhawk zak zak hnuah Sinzawla siam finthlak zawkin kan hre ta zawk a. Khaw kawn a Hotel Sunshine-ah inhnawhpuar pah-a chawlh khawmuan a ngai ta anih chu. Thingpui leh maida kan chauh hi an lo nei lehnghala, mahse tui ti takin kan ei in ta thova. A man pek dawn chuan a neitunu hnenah, "Bangzah man e?" tiin kan zawt a. "Sang bangzah leh singpi no bangzah hia?" tiin min lo zawt let a, "Sang thum leh singpi no khat" ti a ka chhan chuan, "Sawmnih hi mai di" a lo ti var a (Paite tawng pawh ka lo la theihnghilh lo aniang, Tulihal Airport ah khan Meitei tawnga ka lei ka sawizawi a ngai tawh bawk).

Tuboh hawh tur kan hmu ta bawk a, engdang thleng leh tura ngai lo chuan khua chu ngaihngam takin kan chhuahsan ta a. Khaw daifem kan thleng awrh tih chuan leh hnunglam atangin a spring tliak ri chu indawt zatin an ri ta kherh kherh a. Din loh na chi ziazang anilo, a pawithui dawn tlat, rampalailenga riah a ngai dawn tlat asin!! Thingbunga do ngai khawpin a lo chhe ngeia? Vanduaina, fimkhurlohna leh haihawtna inrilrem taka kaltluang zel chuan Haopu-a chungah hnathawk lehin Chempui leh Sihdet pawimawhna a lo manghilh tir leh tlat pek a? Hmalamah nge hnunglamah tih chu ngaihtuah fe a ngai leh ta!!

A piah deuha in hnih thum vel awmna hmun thlen tum chuan motor chu dimdawih theih ang ber a chakin hmatiang sawnin kan han tawlh phei tir ta zul zul a. In lo awm hmasaber, Paite putar inah, ah lutin Chempui leh thingfak hman kan dil ta rawih a. Putar pa lah chuan a Chempui bil chhe fahran mai min lo hmantir chu niin, a ngaihna thlawt a awm tak silovah chuan Haopu-a chu a thulkhung zawk dil turin kan nawrlut ta a. Ani lah chu Chempui vilik a lo thiamlo nasa mai niin, kan chuanpui pakhat ning tawngkhawng chuan a tihsak ta ringawta. Hnunglama rawn tlan Sumo in min rawn umpha ta bawka, Jack tih tlak ve deuh nen chuan tuan a rang ta deuh!!

Tichuan kms 20 lek a hla Tuivai, Manipur leh Mizoram inrina, luidung lam pan chuan kan han tawlhthla leh ta a. Fur lai tih takah kawng chu diak namenloh in a lo diak kawi nuaih maia; vawkpuikawngrau ti ila a dik ber awm e, khup thlenga inrahtlum thawih thawih theihna tur hlir ani!! Muang fahranin a rualrem lai deuh zawng chung zelin kan tlengphei hruau hruau a. Motor hnuai chu chirhdiakah a inhrut phei ri leh dawt dawt thina, vai ek bathlar sang ho ianga pianthiam lirthei a awhawm teh asin aw!! Tlu lek lek a awnto chang lah a tam, mahse kan spring do na kha a nghet tlat, hlauhthawnawm tur reng reng a awm tawh lo. Chutah le hnunglam atangin, “Mipaho zawng zawng kha tlawmngai takin rawn kir leh hram rawh u” an rawn ti ta lauh lauh a!!

Min zuitu Sumo chu chirhah a lo tangkhawng reng chuan niin!! Thimthamah chuan kawngsir lei char deuh lai zawngin kan petek let phei ta sang sang a. Nem tuma kan insiamrem lai chuan kan hnunga rawn khawmuang fal Champhai pa ngal pil hmaka chirhdiak-a tang reng chu kan hmu ta lehnghala. Ani lah chu a ke phawichhuah tumin a lo tal buai ve em em a, chumi chhapah a slipper a la tang zui a, hreh tak chungin siin a kut khinghnih chuan a pawtchhuak ta taih taih a. Kawngsira intahfai a tumna lamah Vangvat seitial a ke ah a lo bei hman thul, a che buai ve ngei mai. Sumo chu hreh tak chungin a tankhawhna ata a putchhuak ta hlawl a.

Riltam chau hnepin Tuivai lei chu kan kan thei ta hram a, Tuima(jang) atanga kms 163 chauh tlan nan darkar 8 vel kan hmang anih chu!! Zanriah tuitawk tak ei maitur-a inngai tawh Khawkawn kan han thleng chu kan chawlhna Hotel-ah eirawngbawl nachang an lo hre hlek lova!! Tihngaihna dang awm heklo le, kan tyre chhe ta siamtir-a Kawlkulh-a zanriah ei kan titlu ta a - NE Khawdungsei leh Ngopa khua chaw tuiloh zia ka chuanpui ten an lo hre tawh si a. Ka chuanpui Meitei tleirawl lah chu mut a han awlsam em em khawpa, a chang leh ka dar ah a bei a, a chang leh ka hnungzang a lukham thul!! Keipawh ka chau ta deuh aniang reilote ka chhingsek emaw tih laiin Kawlkulh kan lo thleng der hi a lo nia.

Chhun lama lum em em thin leh khawro ve tak Kawlkulh pawh zanlamah chuan a lo vawt vin ve tuk a, a hmasaberin kan inghahnate tapchhak meilum-ah kan inhemlum phawt a. An bual in chep zet ah kekawrtlawn kan ha muangmar leh te te a, tichuan zan dar 1 a zanriah ei turin dawhkan lam ka pan phei chhur chhur a. Hotel neitunu fanu lah chuan tui intur min chhawp nachang reng reng hi a hre lo maia, Mizote hian tui hi a tlangpui thuin an in tlem vang tepawh ani ta ve ang? Zan dar 2 velah Kuki hla ringtawk-a sak tir ruai ruai chungin khua chu kan chhuahsan a. Hemi tum hichuan ka bengdar in a tuar dawna ka hriat avangin ka mobile ka thawh ta vat a, hla tihtlak deuh kan ngaithla ve in ka inhria? ‘Fade to black’ (Metallica) kha ka chuanpui ten engtin tak ngai ang maw? Kei chuan Kuki hla aiin ngaihthlak nuam ka ti fe thung!!

Keifangah tuemawni thuamhnaw hlanthlak a ngaih avanga an han lawnchho chu kan chuanpui BSF pa rucksack a lo awm tawh reng reng lo maia (Sinzawlah tawnbet tha turin ka hrilh ngei si)!! A uniform a khungtel bawk si a tihdan tur kan ngaihtuah pui leh a, rilru nawmlohna hriatpui hlek lovin kan Arpa phurh lah chu a lo khuang awl awl sek a. Vanneihthlak takin kan hnunga Truck rawn tlan zawh nachang kan hre hlauh a, quarry zawnah a lo tla a niawma. Tumloh deuh a hun khawhral tawh nak alaiin let lehin kan va chhar ta a. A rawn hmutute mit a var ngei mai, thimtham hnuaiah rucksack vaivut rawng lehnghal rawn hmuh nalh chu!!

Tuirini thlen meuh chuan Haopu-a mut a lo chhuak tan ta a, menpui kar a ngai ta!! Mizo tawnga biak an tum leh, “Mizo pao sanga gaadi tawl ka them zawh (Mizo tawng ai chuan lirthei khalh ka thiamzawk)” a ti mauh mai si a. A khat mawi tawk a, “Haopu, awlcha in tawl ta ngaw (Haopu, zawite in khalh rawh)” tih chhen hi a tul reng maia. Loh theih lovin Seling thlen dawnah chhin tir sek a ngai ta tlat a, a dinna lah chu zinglam inthiar duh te tana hmun remlo zet hi ani pek a? Seling lah chu a hre fuh hleitheilo, “Silin ki hlung ta (Seling kan thleng tawh)” tiin phone-a rawn zawt tute apiang a chhang zela!! 

Tuirial kan thleng chu ka thaw huai, Zemabawk pawh London khawpui aia mawi zawkin ka hmu hial!! Thuampui Sumo Counter ah kan han innghat chiah chu hnar atanga Saihlit phawichhuah ang hlauh ani; amaherawhchu darkar 24 chuang Sumo seat ruh zet leh tawt zet a inhnawh zawng ngum leh ring hian an lo tuar fal chek aniang chu, din ngil auh a har khawp e!! YMA seat a thu tih takah Haopu-a chau tawh tak mai chu thuamhnawte ka hlanthlakpuia, Champhai pa Electric Venga thlahkawi pahin in ka thlengphei ta chauh a. Mahse ka chhungte pahnih hmel hmuh meuh chuan ka taksa silna leh mutchhuahna a reh nghal duak, Sumo chuan kha a manhla ta ngawi ngawihin ka hria. An pahnih hmuhma theihna anih dawn phawt chuan Guite Road-a Sumo chuan leh hi ka zuam zek zek mai!!