Ngaih Ang Ngawt Hi Ani Ngailo

Kan inhmuh tirh kha chuan engang mi nge tih leh engang rilru pu nge tih kha kan inzir tawn dun nasa ngawtin ka hria. A mak hranpa lemloe, a chhanchu ka hmaa lo thawk tawh ten hepa suahsual thiamzia leh lulhlul zia hlir kha an sawi chamchi sia. Chulo renga pawh Bengali ho ka nin tawngkhawng lai kha ani tlata, hnathawh peih loh vanga kawhmawh bawl nuam han tih em em hi tun thlengin a hrilhfiah dan leh hrilhfiah ngaihna hi ka la hre thei thlawtlo ani.

Rabindra Sarobar Lake-ah

Kan awmna hmunah

Mahse a mihringa hriat chian hmaa ngaihdan lo siamfel sa ngawt hi alo diklo leh thin. Tu ka sawi lo - Ka Driver ka sawi ve mai ani e. Ho angreng tak mahse ka nitin nunphung hrechiang ber tu leh min sawichhe theitu ani ve tlat. Helamah phei chuan pawimawh tak anni - Mahni lama tantir thei turin Union ho nen hian kan inchuh ani ber e. Keia tan lek phei chuan a pawimawh lehzual - Staff zinga senior ber annih tlangpui avangin mi tha leh misual, Posting Order siam dawna pawimawh em em - min hrilh theitu anni tlat. Ka Driver hmasa kha chu belchhung a sa hminsa, Pu Lalhluna lo khawizal tawh, kha ani tlata.

Rin anglo takin Pa tawngtlem leh fel em em, nau ang tak taka kan Nupa min enkawltu ani ta daih thunga. Ka Fapa a pianlai pawh khan sawi ngai miah loiin a tulna hmun apianga a tlan bakah zantin mamawhna thut a awm taka tiin khum pawh awmlohna a rawn riak phei ziaha. Tuna min sawn hnu pawh hian ka Fapa leh ka Nupui chuan anla ngai hle, engkim mai hi ka office hlan pawn alo tihfel sak dim diam thin. Helaia Mizo tamtak aiin ka ngaina, hnamdang leh hna hnuaihnung zawk thawk pawh nise.

Ka sawitum tak zawk chu hnamdangte pawh hi mi tha tak tak leh hriatreng tlak anlo tam khawp mai. Bakah mi hi tawngpawng namnul ngawt tur annilo. Mihring mihrinna angin tupawh biangbiak thiama an chungah kan that tel bawk hi chuan tumah hi kan lakah anlo sual ngai em em lo - Heihi kan Sakhuana leh kan Hnam nunphung nen a inmil ngawtin ka hria. Taka a hming chu Raj Kumar Dey ani e mahse Raj Da tiin kan chhungkua chuan kan ko thin. Kum thum leh a chanve ngawt kan inhrawn hman. Khawvelah hian zirtur hi alo va han tam tak em!!

Tizawng Hian Han Inthlir Ve Ila

Hmanlai deuh tawha khan he thu 'Mizote hian BA ngawireng kan ngah tawh lutuk' hi a lar thin riua kha. Tunlai thangtharte tan chuan nuihzatthlak lamah pawh a kal mai thei awm e mahse a dik ve miau sia. Ram anla daizau tawk loiin Spoken English hmanna hun an nei tamtawk lote pawh ani mahna - Mizote hi Ramdanga pawh a huhoa awmkhawm let let nuamti em em Hnam kan ni tlata.

Mahse han chhut neuh neuhin khangho kha English Composition leh Mizo tawng diktaka lehlin a nana na chuan keini thangtharte hian kan khan awmlo mange aw ka ti rilru thin. Entirnan chawplehchilhin Essay Competition hi han neita ngat ila, English leh Mizo a ziah ngei ngei ngai bawk se, kan buai awm mange. English leh Mizo thiam fe fe chu kan kat nawkin ka ring mahse a pahniha sawiselbo khawpa ziak thiam tur hi chu kan vang ngawt thung ang. Ni e tunlai thangthar English ngeia thusawi thei/nal fe fe chu kan tam mahse kan tawngkauchheh diktaka let chhuak leh thei chu an vang tawh ngawt ang - J.F.Laldailova anga English to Mizo leh Vice-Versa thiam kawp hi chu kan vang tawh awm teh e, Vana Rah kan ti law law mai dawn emi !!

Keini ho hian a eng chiah hi nge maw kan zir chhuah ve le !! Kan tawng tibahlah tawk lekin English Mediuma kan zir chhoa - Mahni rilru puakchhuak sawi dawn ilang English thumal telh angai zel sia maw!! Mahse kan zir ber English lah mahni tawng ani titur khawpin chuti em emin kan thiamlo leh ang lawi si. Tu Mizo ber kher hian nge English-a rilru suangtuah ngai reng reng ni. Duh pawh kan duh ngut loang Identity Crisis intanna bul ani tih hriain 'Mizo kan ni kan hmel atha' tichungin kan tang leh tung tho ang !!

Hui Ham !! Hetianga kan tawng leh kan zir ber English pawh thiamtha fumfe lo hian India Ramah an hman lar ber Hindi Tawng, thiam tak tak an awm tih chu ka phalo mahse mipui mimir lam ani ka sawizawk ni, hi kan han thiam teh lul ang ni. Kan nu leh pa ten Vairampura min thawn thlakin rualawt lo leh hnianghnar tawk turin min chawm alawm. A hmasaber a kan sawi ang khian kan inlawm khawmin inti Indian-lo leh Western em emin kan khawsa ho leh dial diala. Thenkhat hnathawhna hmute an awm hlena, thenkhat mi neinung deuh fate an sumdawnna enkawl turin an hawa, thenkhat englem niloiin kutbengin an haw ve bawka, thenkhat Vairampura sumdawng ve turin an lo kala mahse tawng thiamlo nana na chu Vai hoiin anlo Bechhawchhia. He tawng hi kan thiam a tul tak meuh ani - Silchar pamawl te nena insumdawn tawn nan leh Kolkata vela bangbo-lo tawka chakkhai rawn lam nan nen. Taxi (Bihari Raj Bhasa/Hindi tawng hmang ho khalh deuh vek anni asin, English chu khawilamah ) lak nan tal pawh a tangkai khawp mai - Anih loh vek chuan Pahari (Tlangmi) mawl deuh bum awlsam tak tura, hmanlai chhuak BA Ngawireng i ngaih ang chiah khan, anlo ngai dah ang che!!

Tun atanga kum sawma pawh he Cycle hi ala kal zel angem aw keini Mingo ngaisang em em Hnam mahse a thalo lai hlir entawn-te zingah hian. A tlip nan chuan hei hi chu a chiang bel bawlin ka hria : -

"Keini thingbul lungbul delh loa seilian te hian hmanlai mite kha kan tluklo hul hual ani. Anni kha chuan Sum lama harsatna-te leh Rualawhna-te paltlangin an Mizo-na ti dal miah loin an insiam puitlinga. Mahse keini ve lem hei aia Rahka sang deuh kan mamawhlo maw - Ram changkang zawka an tih ang chu zawngina min entawn hnua a thiam ve zel ang deuh hian kan thiam dim dem tih erawh chu hairual ani silo. Silhfen leh Thawmhnaw manto tak tak, English-a thu fumfe sawi hleitheilo, leh Mizo tawng English thumal kai nena kan inthuam chhung hi chuan a tak ram kan thlen hmel meuh loh ani hi".